Doğalgaz Tesisatçısı Mesleki Yeterlilik Belgesi Nedir?

Doğalgaz Tesisatçısı Mesleki Yeterlilik Belgesi

Evinize veya konutlarınıza gelen doğalgaz tesisatçı ve teknisyenlerinin mesleki yeterlilik belgesine sahip olup olmadığını hiç merak ettiniz mi? Aşağıda detaylandırılan kriter ve standartlar hem mesleğin yeterlilik seviyesi, hem de profesyonel bir doğalgaz tesisatçısından neler beklemeniz gerektiği hakkında sizlere net bir fikir verecektir.

Doğalgaz tesisatçısı belgesi, meslek standardını esas alan ulusal yeterliliklere göre belgelendirme amacıyla gerekli şartların sağlandığı ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yazılı, sözlü, teorik ve uygulamalı olarak gerçekleştirilir.

Ölçme ve değerlendirme yöntemi ile uygulama esasları bu meslek standardına göre hazırlanmış ulusal yeterliliklerde detaylandırılır. Ölçme ve değerlendirme ile belgelendirmeye ilişkin işlemler 15/10/2015 tarihli ve 29503 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mesleki Yeterlilik Kurumu, Sınav, Ölçme, Değerlendirme ve Belgelendirme Yönetmeliği çerçevesinde yürütülür.

Doğalgaz tesisatçısı belgesi için, Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği tarafından hazırlanan, MYK Enerji Sektör Komitesi tarafından doğrulanan kapsam aşağıdaki başlıkları kapsar:

Doğalgaz Tesisatçısının Tanımı

Isıtma ve doğalgaz iç tesisat yapım personeli, iş sağlığı ve güvenliği ile çevresel önlemleri alarak kalite sistemleri çerçevesinde mesleği ile ilgili iş organizasyonu yapan; borulama, boru ve cihaz montajı, boru bağlantıları ve tesisatın test ve ayarlarını yapan; sistemi devreye alan; tesisatın arıza tespiti, onarım ve bakım işlemlerini gerçekleştiren nitelikli kişidir.

Doğalgaz tesisatçısı ile ilgili düzenleme ve standartlar

• 4857 Sayılı İş Kanunu
• 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu
• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
• 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
• 13/1/2005 tarihli ve 25699 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
• 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
• 3/7/2009 tarihli ve 27277 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
• 1/4/2011 tarihli ve 27892 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik (2009/142/AT)
• 29/12/2012 tarihli ve 28512 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği
• 25/4/2013 tarihli ve 28628 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
• 30/4/2013 tarihli ve 28633 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik
• 2/7/2013 tarihli ve 28695 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanımlarının İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik
• 28/7/2013 tarihli ve 28721 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik
• 5/10/2013 tarihli ve 28786 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
• ISCO 88: 7126 (tesisatçılar ve boru montajcıları)

Doğalgaz Tesisatçısının Çalışma Ortamı

Isıtma ve doğalgaz iç tesisat yapım personeli, açık ve kapalı ortamlarda çalışır. Çalışma ortamında toz, kir, gürültü ve nem olabilir. Çalışma saatleri genelde düzensizdir. Acil durumlarda çalışma saati ve süresi değişiklik arz eder.

Çalışma sırasında müşteri, kullanıcı, işveren, yönetici, mühendis, teknisyen ve işçiler ile iletişim kurar. Mesleğin icrası esnasında iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadır. Risklerin tamamen ortadan kaldırılamadığı veya kabul edilebilir seviyeye indirilemediği durumlarda ise işveren tarafından sağlanan uygun kişisel koruyucu donanımı kullanarak çalışır.

Doğalgaz Tesisatçısının Görevleri, İşlemleri ve Başarım Ölçütleri

I. İş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almak

Doğalgaz tesisatçısı:

• İş sağlığı ve güvenliği konusundaki yasal ve işyerine ait kuralları uygular

İş sağlığı ve güvenliği konusundaki düzenlediği eğitimlere veya işyeri dışındaki kurumların eğitimlerine katılır.
Yapılan işe uygun iş elbiseleri ve kişisel koruyucu donanımları kullanır.
İş sağlığı ve güvenliği koruma ve müdahale araçlarını uygun ve çalışır şekilde bulundurur.
Yapılan çalışmaya ait uyarı işaret ve levhalarını talimatlar doğrultusunda yerleştirerek ve çalışma sırasında koruyarak iş alanının ve personelinin güvenliğini sağlar.

• Risk etmenlerini azaltır

Yaptığı işle ilgili tehlike ve riskleri ilgili standartlar ve yönetmelikler kapsamında    kendi seviyesinde değerlendirerek, risklerin belirlenmesi çalışmalarına katkıda bulunur.
Risk faktörlerinin azaltılmasına yönelik yapılan çalışmalara katılır.

• Tehlike durumunda acil durum prosedürlerini uygular

Tehlike durumlarını saptayıp hızlı bir çalışmalarına katkıda bulunur.
Anında giderilemeyecek türden tehlike durumlarını amirine ve yetkililere veya gereken durumlarda işletme dışında ilgili kurumlara bildirir.

• Özel acil durum prosedürlerini uygular.

Acil çıkış prosedürlerini uygular Acil durumlarda çıkış veya kaçış prosedürlerini uygular.
Acil çıkış veya kaçış ile ilgili deneyimleri ilgililerle ve iş arkadaşlarıyla paylaşmak üzere yapılan periyodik çalışmalara ve tatbikatlara katılır.

II. Çevre güvenlik önlemlerini almak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Çevre koruma standart ve yöntemlerini uygular

Çevre koruma gereklerine ve uygulamalarına yönelik periyodik eğitimlere katılır.
İş süreçlerinin uygulanması sırasında çevre etkilerini gözler ve zararlı sonuçların önlenmesi çalışmalarına katılır.

• Çevresel risklerin azaltılmasına katkıda bulunur

Dönüştürülebilen malzemelerin geri kazanımı için sınıflamayı yapar.
Tehlikeli ve zararlı atıkları verilen talimatlar doğrultusunda diğer malzemelerden ayrıştırır ve gerekli önlemleri alarak geçici depolamasını yapar.
Yanıcı ve parlayıcı malzemelerin güvenli bir şekilde tutulmasını sağlar.
İşlem sırasında   ve hazırlık aşamalarında kişisel malzemeleri kullanır veya yardımcı personelin kullanmasını sağlar.
Dökülme ve sızıntılara karşı kullanılacak uygun donanım, malzeme ve ekipmanı hazır bulundurur.

• Ekipman ve malzemelerin kullanımında tasarruflu hareket eder

Ekipman ve malzemeleri tasarruflu ve verimli bir şekilde kullanır.

III. Kalite Yönetim Sistemi Dokümanlarına Uygun Çalışmak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Çevre koruma standart ve yöntemlerini uygular

İşlem formlarında yer alan talimatlara ve planlara göre    kalite gerekliliklerini belirler.
Uygulamada izin verilen tolerans ve sapmalara göre kalite gerekliliklerini saptar.
Makine, alet, donanım ya da sistemin kalite gerekliliklerine uygun çalışır.

• Kalite sağlamadaki teknik prosedürleri uygular

Yapılacak işlemin türüne göre kalite sağlama tekniklerini uygular.
İşlemler sırasında kalite sağlama ile ilgili teknik prosedürleri uygulayarak, özel kalite şartlarının karşılanmasını sağlar.

• Süreçlerde saptanan hata ve arızaları engelleme çalışmalarına katılmak

Çalışma sırasında saptanan hata ve arızaları yetkili kişilere sürekli bildirir.
Hata ve arızaları oluşturan nedenlerin belirlenmesine ve ortadan kaldırılmasına katkıda bulunur.
Hata ve arıza gidermeyle ilgili temel uygulama ve yöntemleri uygular.
Yetkisi dahilinde olmayan veya gideremediği hata ve arızaları amirine bildirir.

IV. İş Organizasyonu Yapmak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Çalışma alanının özelliklerini belirler

Çalışmaların kesintisiz ve uygun şekilde sürdürülmesi için, iş alanını inceler.
İş alanının olumsuz özelliklerinin iyileştirilmesine katkıda bulunur.
Çalışmanın türü ve kullanılan iş yöntemine göre düzeni sağlar.
Çalışma alanının genişliğini ve ilgili çalışma noktalarının kapsamını belirler.

• Gerekli makine, donanım ve malzemeyi çalışmaya hazırlar

Kullanılacak malzemeleri yapılacak çalışma ile ilgili işlem formu ve yöntemlerine uygun olarak seçer ve hazırlar. İş için gerekli araç gereç ve malzemeyi; proje ve uygulama alanındaki tespitlere göre tedarik eder.
Çalışma için gerekli araç gereç ve malzemeyi çalışmaya hazır hale getirir.
Çalışma süresince kullanılacak malzeme, araç ve gereçlerin İSG kapsamında uygunluğunu denetler.

• İş bitiminde donanım ve iş alanı temizliğini yapar

Çalışma alanını temiz ve düzenli tutar. Temizlik yaparken iş güvenliği şartlarını gözetir.
Kullanılan araç gereç ve malzemeleri iş bitiminde kaldırır ve temizler. İş güvenliğine zarar verebilecek maddelerin kullanımı sırasında gereken özeni gösterir ve belirlenmiş yerlerde uygun bir şekilde depolar.
Çalışma alanını daha sonra gerçekleştirilecek işlemlere uygun bırakır.

V. Borulama İçin Ön Hazırlık Yapmak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Projeyi esas alarak gerekli boru ölçülerini alır

Ölçüm yöntemlerine göre boru üzerinde ölçüm ve sistem belirleme markalamalarını yapar.

• Borularda kesme işlemi yapar

Boruyu uygun mesafede mengeneye bağlar.
Malzemeye uygun kesme ekipmanını seçer.
Kesme sonrası oluşan çapakları temizler.
Bükülebilir hortumları (BLH) belirlenen uzunlukta uygun ekipman ile keser.
Bükülebilir hortumların (BLH) kılıf sıyırma işlemi için uygun ekipman seçer.
Kesme sonrası oluşan çapakları uygun ekipman ile keser.

• Borularda bükme işlemi yapar

Bükme işlemi için uygun metodu seçer.
Bükme metoduna uygun ekipmanı seçer.
Bükme sonrası boru formunun korunmasını sağlar.

• Borularda birleştirme işlemi yapar

Birleştirme için uygun metodu belirler.
Birleştirme metoduna göre ekipman seçer.
Birleştirme noktalarını temizler.
Diş açılması gereken malzemeye standartlara uygun diş açar.
Birleştirmede eksen sapmalarını engeller.
Birleştirmede uygun sızdırmazlık elemanı kullanarak sızdırmazlığı sağlar.

VI. Boru Montajı Yapmak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Sıva üstü boru montajı yapar

Boru çapına uygun kelepçe veya konsol seçer.
Tesisatı standartlara uygun emniyet mesafesinde ve mekanik darbelere maruz kalmayacak ve bina estetiğine uygun şekilde monte eder.

• Döşeme ve duvar geçişi yapar

Geçiş yapılacak  döşemenin ve/veya duvarın olmamasına dikkat eder.
Boru çapına uygun delik açar.
Boru çapına uygun ve standartlarda belirtilen koruyucu kılıf kullanır.
Koruyucu kılıf ile boru arasında, standartlara uygun şekilde yalıtımı sağlar.

• Sıva altı boru montajı yapar

Gerektiğinde uygun ölçülerde kanal açar.
Boruyu kanal içine emniyetli bir şekilde sabitler.
Döşenecek boruların korozyona uğramasını engelleyecek tedbirleri standartlara ve teknik esaslara uygun olarak alır.
Şap altı uygulamalarda ezilmeye karşı gerekli tedbirleri alır.
Bükülebilir hortumlardan oluşan gaz hattının, asma tavan içerisinden veya duvar üzerinden ek yapmadan tek parça halinde koruyucu kılıflar / kanal geçirilmesini sağlar.

• Yalıtım yapar

Tesisatın yerine ve türüne göre standartlara ve teknik esaslara uygun yalıtım malzemesini seçer.
Uygun yalıtım tekniği kullanarak yalıtımı gerçekleştirir.

VII. Cihaz Montaj ve Bağlantılarını Yapmak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Cihazı monte eder

Cihaz montaj yerinin projeye uygun olup olmadığını kontrol eder.
Cihaz montaj kılavuzundaki kurallara uyar.
Tesisat ve baca bağlantısına uygun olacak şekilde montaj işaretlemesini yapar.
Askı aparatlarını emniyetli şekilde monte eder.
Kazan kaidesi yapılırken gerekli eğimleri verir.

• Cihazın drenaj, su ve/veya gaz tesisat bağlantılarını yapar

Cihazın doğal gaz tesisatı bağlantılarında uygun ebatlarda esnek bağlantı elemanı kullanır.
Cihaz ile tesisat bağlantılarını, montaj kataloğuna uygun olarak yapar.
S sifon bağlantısı kullanarak drenaj bağlantısında kokuyu önler.
Drenaj bağlantılarını pis su toplama giderine verir.

• Cihazın baca bağlantısını yapar veya yaptırır

Hermetik baca çıkışlarını proje ile karşılaştırır.
Hermetik baca montajı yaparken montaj kılavuzundaki kurallara dikkat eder.

• Havalandırma için gerekli ventilasyonu yapar veya yapılmasını sağlar

Projedeki havalandırma bilgilerinin montaj yeri ile uygunluğunu karşılaştırır.
Projede belirtilen ölçülerde havalandırmayı yapar.

VIII. Tesisatın Test ve Ayarlarını Yapmak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Sızdırmazlık ve mukavemet testi yapar

Uygun ölçü aletini ve test akışkanını seçer.
Test için standartlara uygun miktarda akışkanı tesisata doldurur.
Standartlarda belirtilen test sürecinde ölçü aletini gözlemler.

• Boru montajından sonra tesisatın iç temizliğini yapar

Gaz tesisatının temizlenmesi için yeterli basınçta hava basar.
Yeterli basınçta sıvı kullanarak ısıtma tesisatının temizlenmesini sağlar.

IX. Doğalgaz Tesisat Sistemini Devreye Almak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Sistemin akışkan sızdırmazlığını ve seviyesini kontrol eder

Sistem bağlantılarını kontrol eder.
Sisteme yeterli basınçta akışkan basarak uygun metotla kontrol eder.
Akışkan basıncının, işletme basınç değerine ulaşmasını sağlar.

• Pompaların dönüş yönünü ve vanaların konumlarını kontrol eder

Tesisatta elektrik ile çalışan ekipmanların bağlantılarının kontrolünü yapar.
Pompanın basma yönünü kontrol eder.
Vanaların bağlantı konumları ve yönünün doğru olup olmadığını kontrol eder.

• Ölçme cihazlarını kontrol eder

Ölçme cihazlarının yerlerinin doğru olup olmadığını kontrol eder.
Ölçme cihazlarının çalışıp çalışmadığını kontrol eder.

X. Doğalgaz Tesisat Sistemini Devreye Almak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Salmastra ve conta değişimini yapar

Salmastra ve contaların sızdırmazlık kontrolünü yapar.
Uygun salmastra ve conta seçimi yapar ve gerekli durumlarda değiştirir.

• Akışkan eksikliğini tamamlar

Ölçüm cihazları kullanarak akışkan eksikliğinin kontrolünü yapar.
Uygun seviyede akışkan takviyesi yapar.
Sistemde oluşabilecek havayı tahliye eder.

• Filtreleri temizlemek veya değiştirir

Filtrelerin kirlilik ve bozulma (aşınma) kontrolünü yapar.
Kirli filtrelerin temizliğini yapar.
Bozulmuş (aşınmış) filtreleri yenisiyle değiştirir.

• Tesisat elemanlarının kontrolünü yapar

Sistemi çalıştırarak, sistemin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder.

XI. Doğalgaz esisatının arızalarını tespit etmek ve onarmak

Doğalgaz tesisatçısı:

• Şikayetleri değerlendirir

Gelen şikayetleri kayıt altına alır.
Tesisatın kontrol edilip edilmeyeceğine karar verir.
Müşteriyi arıza ve yapılacak işlem konusunda bilgilendirir.

• Arıza tespiti yapar ve arızayı giderir

Arızanın sebebini belirler.
Arızayı gidermek için uygun yöntemi belirler.
Arızalı ekipmanı değiştirmek için malzeme tedarik eder.

• Sistemi devreye alarak kontrol eder

Sistem elemanlarının bağlantılarını kontrol eder.
Gerekli testleri yapar.
Sistemin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder.

• Arıza kayıtlarını tutar

Arızanın giderildiğine dair kullanıcıyı bilgilendirir.
Yapılan işlemlerin kaydını tutar.

XII. Mesleki Gelişime İlişkin Faaliyetlerde Bulunur

Doğalgaz tesisatçısı:

• Bireysel mesleki gelişimi konusunda çalışmalar yapar

İşletme tarafından düzenlenen eğitimlere katılır ve aldığı belgeleri muhafaza eder.
Doğalgaz sistemleriyle ilgili yeni teknolojileri ve gelişmeleri takip eder.
Bilgi ve deneyimlerini birlikte çalıştığı kişilere aktarır.
Doğalgaz tesisatçısının kullandığı araç ve gereçler

Doğalgaz tesisatçısının kullanması gereken araçlar aşağıdaki gibidir:

Alçı, anahtar takımları, armatür çeşitleri, bakır boru, bakır boru bükme aparatı, bakır boru kesme aparatı, bakır kaynak çubuğu, boru kesme makası, boru paftası, boru pensi, boru presleme makinesi, boya fırçası, bükülebilir hortumlar, bükülebilir hortum kanalı, bükülebilir hortum kanal kesicisi, bükülebilir hortum kelepçesi, bükülebilir hortum kesicisi, bükülebilir hortum plastik kılıf sıyırıcısı, cam yünü, çekme çekirdeği, conta çeşitleri, çelik ve plastik boru çeşitleri, doğal gaz macunu, dübel, elektrikli pafta, elektrot, filtre çeşitleri, gaz kaçağı kontrol cihazı, gırtlak boru, gırtlak boru kelepçesi, gönye, havşa ve muf takımı, hidrolik boru bükme makinesi, ikaz bandı, kelepçe çeşitleri, keski, kesme taşı, keten, kılavuz, kılavuz kolu, kişisel koruyucu donanımlar (baret, koruyucu burunlu ayakkabı, eldiven, gaz maskesi, kulak tıkacı, siperlik, toz gözlüğü, toz maskesi, koruyucu elbise vb.), kompansatör, kompresör, kontrol kalemi, lehim kaynak takımları, lokma takımı, macun, manometre, markalama kalemi, mastik tabancası, matkap çeşitleri, mengene, murç, pafta takımı, pasta, PPRC boru kalemtıraşı, rayba, salmastra, sert lehim çubuğu, spiral motoru, strafor (köpük), su terazisi, şaloma takımı, teflon bant, tel, tel fırça, temel el aletleri, temel ölçü aletleri, test pompası, uzatma kablosu, vida çeşitleri, yağ, yağdanlık, yalıtım bandı, yangın söndürme cihazları, zımpara doğal gaz tesisatçıları için gerekli araçlardır.

Doğalgaz Tesisatçısının Bilgi ve Becerileri

Doğalgaz tesisatçısının aşağıdaki bilgi ve becerilere sahip olması beklenir:

• Analitik düşünme becerisi
• Araç, gereç ve ekipman bilgisi
• Devreye alma bilgisi
• Doğal gaz tesisat bilgisi
• El aletlerini kullanma bilgi ve becerisi
• El becerisi
• Ergonomi bilgisi
• Gaz ölçüm bilgisi
• Gaz yakıcı cihaz ve ekipmanları bilgisi
• Genel baca bağlantısı bilgisi
• Genel ısıtma tesisatı bilgisi
• Genel proje bilgisi
• İş sağlığı ve güvenliği bilgisi
• İşyeri çalışma prosedürleri bilgisi
• Kalite güvence sistemleri bilgisi
• Kontrolsüz gaz çıkışı bilgisi
• Meslek matematiği bilgisi
• Mesleki çizim ve teknik resim okuma bilgisi
• Mesleki elektrik bilgisi
• Mesleki fizik bilgisi
• Mesleki kimya bilgisi
• Mesleki terim bilgisi
• Meslekle ilgili mevzuat bilgisi
• Montaj bilgi ve becerisi
• Mukavemet ve sızdırmazlık test bilgisi
• Organizasyon ve ekip içinde çalışma becerisi
• Ölçme ve kontrol bilgisi
• Ölçü alma bilgi ve becerisi
• Problem çözme yeteneği
• Sözlü ve yazılı iletişim yeteneği
• Standart ölçüler bilgisi
• Teknik resim bilgi ve becerisi
• Temel çalışma mevzuatı bilgisi

Ürün bilgisi:

• Yangına müdahale tekniklerini ve yangın söndürücülerini kullanma bilgisi
• Zamanı iyi kullanma becerisi
• Doğalgaz tesisatçısından beklenen tutum ve davranışlar

Doğalgaz tesisatçısının aşağıda detaylandırılan tutum ve davranışlarda olması beklenir:

• Acil ve stresli durumlarda soğukkanlı olmak
• Bilgi, tecrübe ve yetkisi dahilinde karar vermek
• Çalışma zamanını iş emrine uygun şekilde etkili ve verimli kullanmak
• Çevre, kalite ve İSG mevzuatında yer alan düzenlemeleri benimsemek
• Dikkatli ve titiz olmak
• Doğal kaynak kullanımı ve geri kazanım konusunda duyarlı olmak
• Görevi ile ilgili yenilikleri takip etmek ve izlemek
• İş yeri hiyerarşi ilişkisine saygı göstermek
• İş yerine ait araç, gereç ve ekipmanın kullanımına özen göstermek
• Mesleki gelişim için araştırmaya açık olmak
• Olumsuz çevresel etkileri belirlemek
• Sorumluluklarını bilmek ve yerine getirmek
• Süreç kalitesine özen göstermek
• Talimat ve kılavuzlara harfiyen uymak
• Tehlike durumlarında ilgilileri bilgilendirmek
• Temizlik, düzen ve iş yeri tertibine özen göstermek
• Vardiya değişimlerinde etkili, açık ve doğru şekilde bilgi paylaşmak
• Yetkisi dâhilinde olmayan kusurlar hakkında ilgilileri bilgilendirmek

Doğalgaz Tesisat İşleri İle İlgili Terimler

Akışkan: sıvı ve gazların ortak adı.

Bükülebilir hortumlar (BLH): ilgili standartlara göre paslanmaz esaslı malzemeden imal edilen, bağlantı elemanları ile birleştirilmeye uygun boru tesisat sistemi.

BLH bağlantı elemanı: esnek boruların birbirlerine bağlantısını sağlayan metal malzemeden imal edilmiş bağlantı elemanları.

Boru: doğalgaz borusu, bir doğal gaz tesisatında, tesisat armatürlerinin; uygun bağlantı elemanları ile birleştirilerek kapalı sistem haline dönüştürülmesini sağlayan ilgili standartlara uygun çelik (rijit) malzeme,

Borulama: bir tesisatta, boru ve boru üzerinde montajı yapılacak tesisat armatürlerinin; uygun bağlantı elemanları ile birleştirilerek kapalı sistem haline dönüştürülmesi.

Conta: sızdırma ve kaçağı önlemek amacıyla, tesisat elemanlarının birleştirme noktalarında kullanılan; lastik, plastik, amyant, klingirit gibi maddelerden imal edilmiş malzeme.

Dağıtım şirketi: belirlenmiş bir bölgede gazın dağıtımı ve işletmesine yetkili kılınmış tüzel kişilik.

Devreye alma: bir sisteme ait tesisat ve elemanların gerekli kontrollerinin yapılmasının ardından, ilk çalıştırmanın yapılması işlemi.

Diş: vidaların her bir adımını oluşturan sarmal yükselti.

Drenaj: herhangi bir tesisat vasıtasıyla, yapıya zarar verebilecek sıvıların doğal veya yapay yollarla uzaklaştırılmasına yönelik imal edilen yapı elemanı.

Duman kanalı: yakıcı cihaz ile baca arasında irtibatı sağlayan baca kanalı.

EPDK: enerji piyasası düzenleme kurumu.

Esnek bağlantı elemanı: gaz tesisatının güzergâhı üzerinde, mesnetlendiği noktalarda (farklı oturma zeminine sahip yapıların dilatasyon noktaları ve benzeri.) meydana gelebilecek dinamik zorlanmalar sonucunda gaz tesisatının zarar görmemesi amacıyla kullanılan, bükülebilme özelliğine sahip tesisat elemanı.

Filtre: akışkandaki yabancı maddeleri süzüp ayıran malzeme veya düzenek.

Gaz yakıcı cihaz: gaz esaslı yakıtlarla çalışan kombi, şofben, brülör, kazan, soba, fırın ve benzeri cihazlar.

Hermetik cihaz: hermetik kombi gibi pencere veya duvarlardan direkt olarak atmosfere bağlanabilen; iç içe geçmiş baca sistemi vasıtası ile bir kanaldan yanma için gerekli havayı alan diğer kanaldan da atık gazı tahliye eden cihazlar.

ISCO: uluslararası standart meslek sınıflama sistemi.

İç tesisat: müşteri gaz teslim noktasından itibaren tesis edilen; boru hattı, ekipman, tüketim cihazları, atık gaz çıkış borusu, baca ve havalandırmadan oluşan sistem.

ISG: iş sağlığı ve güvenliği.

İşletme basıncı: normal işletme şartları altında boru tesisatlarında, cihaz ve ekipmanına uygulanan basınç değeri.

İzometrik çizim: bir sistemde birbirine dik; x (yatay), y (düşey), z (dikey) eksenlerin izdüşümü düzlemi ile eşit açılar yaparak hazırlanan perspektif çizim.

Kaynak ağzı: kaynakla birleştirilecek parçaların kalınlığı, malzemesi ve kaynak pozisyonuna bağlı olarak değişen şekillerde parçaların birleştirecek kısımlarına verilen şekil.

Kişisel koruyucu donanım: çalışanı; yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliğini etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan; çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazlar.

Konsol: Bina duvarında bir tesisatın desteklenerek sabitlenmesi amacı ile kullanılan l biçimindeki sabitleme elemanı.

Korozyon: metal malzemenin kimyasal ve elektrokimyasal reaksiyonlara girerek metalik özelliğini kaybetmesi, çürümesi, aşınması.

Koruyucu kanal: esnek boru tesisatları için boru çapına uygun dış etki ve darbelere dayanıklı koruyucu kılıf.

Montaj kılavuzu: gaz yakıcı cihaz üreticisi tarafından hazırlanmış ve cihazın emniyetli ve sağlıklı olarak çalışabilmesi amacıyla montajı için belirlenmiş olan kuralların yer aldığı kılavuz.

Mukavemet testi: boru hattı ve donanımının dayanımını belirlemek amacıyla; normal işletme şartlarındaki basıncın en az 1,5 katı ile belirli bir sürede yapılan test işlemi.

Ölçme cihazı: herhangi bir niteliğin belirlenmiş bir değer üzerinden, sayısal olarak ifadesini belirleyen cihazlar.

Pompa: bir sıvıyı yükseltmeye, basmaya yarayan makine.

Prosedür: bir faaliyeti veya süreci gerçekleştirmek için belirlenen yolu ortaya koyan işyerine ait kalite sistem dokümanı.

Risk değerlendirmesi: işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalar.

Risk: tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimali.

Salmastra: makine parçalarının duran kısmı ile hareketli kısmı arasında sızdırmazlığı sağlamak amacı ile kullanılan; mekanik, kendir, pamuk, grafitli amyant, lastik, deri ve benzeri maddelerden imal edilmiş tesisat malzemesi.

Sayaç: müşterinin doğal gaz tüketiminin belirlendiği ölçü cihazı.

Sızdırmazlık testi: akışkanın, işletme şartları altında boru içinde kalacağını ve bir sızma yapmayacağını doğrulamak amacı ile yapılan test.

Sistem: bir bütünü veya düzeneği meydana getirecek şekilde, karşılıklı olarak birbirine bağlı olan unsurlar ile tertibat ve teçhizatın tamamı.

Tehlike: işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli.

Tesisat elemanı: mekanik tesisat üzerinde kullanılan parçaların her birine verilen ad.

Test akışkanı: test işleminde, tesisat içine konulan basınçlandırılmış sıvı (genel olarak su) ve gaz (genel olarak hava, nitrojen).

Test işlemi: yapımı tamamlanmış hatların, mekanik ve sızdırmazlık yönünden dayanımının; belirlenmiş yöntemlerle ölçülmesi.

Ventilasyon: tesisatın güvenli kullanımı amacıyla tesis edilen havalandırma sistemi veya elemanı.

Yalıtım: bir madde veya yapı üzerinde; sıcaklık, ses, elektrik, aşınma ve nem gibi faktörlerin etkisini engellemek için yapılan işlem.